Hiện nay, hàng tồn kho của Tổng công ty giấy lên tới 38.962 tấn, trong đó, Công ty mẹ tồn kho 18.500 tấn, bằng 180% so với cùng kỳ năm trước. Việc tìm đúng nguyên nhân để tìm cách gỡ khó là vô cùng quan trọng

CôngThương - Cạnh tranh kém, thiếu thông tin

Theo Hiệp hội Giấy và Bột giấy Việt Nam (Vietpaper), sự sụt giảm của tình hình kinh tế nói chung không chỉ làm giảm tốc độ tăng trưởng của giấy in báo, giấy in, viết mà còn ảnh hưởng đến tiêu thụ giấy (nhất là giấy bao bì công nghiệp). Tuy nhiên, cũng theo Vietpaper, nguyên nhân còn do các doanh nghiệp bị thiếu thông tin. Khi các nhà sản xuất nước ngoài công bố tăng giá giấy thì lập tức người mua trong nước đồng loạt công bố thiếu hàng khiến cho thị trường giấy in, giấy viết rơi vào tình trạng khan hiếm giả tạo. Thế là các nhà máy dồn lực vào sản xuất trong một thời gian dài. Hoặc là, khi các nhà sản xuất bao bì carton nước ngoài đã đóng cửa nhiều nhà máy nhằm cân bằng cung cầu, đồng thời tăng giá để bù đắp chi phí đầu vào thì các nhà máy Việt Nam vẫn sản xuất bình thường. Kết quả là cung cao hơn cầu, tiêu thụ bị ứ đọng, lượng tồn kho tăng vọt, vòng quay vốn lưu động chậm. Đó là chưa kể, nhiều nhà sản xuất đã vội nhập khẩu rất nhiều nguyên liệu để tích trữ, đến khi tiêu thụ giảm sút, sản xuất đình trệ nên nguyên liệu nằm lại trong kho khiến cho chi phí giá thành ngày càng cao.

Bên cạnh đó, xuất khẩu dăm mảnh tăng mạnh đã kéo theo giá gỗ nguyên liệu tăng. Trong khi giá nguyên liệu đầu vào như điện, than, lương... tăng mạnh khiến giá thành sản xuất giấy tăng thì giá bột giấy nhập khẩu 6 tháng qua giảm gần 20% so với đầu năm 2012 đã kéo theo giá bán giấy trên thị trường liên tục giảm khiến doanh nghiệp bị lỗ nặng. Bên cạnh đó, trong nước đã xuất hiện nhiều doanh nghiệp sản xuất giấy và bột giấy đầu tư với qui mô lớn làm cho cạnh tranh trên thị trường ngày càng gay gắt hơn. Vốn vay cho các dự án trồng rừng vừa thiếu, vừa giải ngân chậm nên không đáp ứng được tiến độ của các dự án trồng rừng cũng gây khó khăn không nhỏ cho công tác chủ động nguyên liệu của ngành giấy.

Công tác đầu tư càng khó khăn. Dự án Nhà máy bột giấy Phương Nam đang đứng trước nguy cơ sẽ lỗ lớn khi đi vào sản xuất thử do dây chuyền đầu tư chưa đồng bộ, thiếu vốn, thiếu nguyên liệu, không có thị trường tiêu thụ khiến cho Tổng công ty giấy khó càng thêm khó.

Chủ động tìm giải pháp

Theo ông Vũ Ngọc Bảo- Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội giấy Việt Nam, chìa khóa để giải quyết các khó khăn này là: tiết giảm tối ưu chi phí sản xuất, nâng cao chất lượng, chuyên môn hóa các sản phẩm để tạo ra mặt hàng mới đa dạng hơn, phong phú hơn. Xử lý dứt điểm hàng tồn kho bằng cách chia nhỏ nhiều lô hàng để khách hàng có khả năng thanh toán ngay. Đẩy mạnh chăm sóc khách hàng truyền thống và khách hàng nhỏ lẻ, chú ý đến các khách hàng mới và cả những khách hàng cũ. Thiết lập kênh phân phối bán lẻ thông qua các nguồn khác nhau, từng bước xây dựng thương hiệu uy tín đi cùng chất lượng sản phẩm càng nhanh càng tốt. Huy động tài chính từ các khách hàng có khả năng để nhập nguyên liệu mới với giá rẻ nhằm bù đắp cho các nguyên liệu đã mua trước đây và dành nhiều ưu đãi cho các khách hàng này khi sử dụng hàng tồn kho.

Ông Đỗ Xuân Trụ- Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Giấy Việt Nam- cũng cho biết, hiện Tổng công ty đang tích cực tiếp cận khách hàng, nghiên cứu thị trường, xây dựng chính sách, cơ chế bán hàng linh hoạt đối với khách hàng, phân loại hàng tồn kho, giảm giá bán hàng để thu hồi vốn. Tìm kiếm mở rộng thị trường xuất khẩu mặt hàng giấy in, giấy viết sang một số nước khác. Tiết giảm các yếu tố đầu vào, áp dụng các biện pháp về quản lý và kỹ thuật để giảm chi phí, tăng hiệu quả và sức cạnh tranh của sản phẩm. Xây dựng bổ sung các tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm phù hợp,có tính cạnh tranh theo nhu cầu của thị trường. Mở rộng quan hệ với các tổ chức ngân hàng trong nước và nước ngoài ... để khai thông nguồn vốn vay đầu tư cho các dự án.

Tổng công ty cũng tích cực đẩy nhanh tiến độ thực hiện các Dự án đầu tư, nhất là dự án nhà máy bột giấy Phương Nam, xây dựng đề án phát triển vùng nguyên liệu đay cho dự án, đưa vào vận hành dây chuyền sản xuất bột giấy từ cây đay. Để chủ động nguồn nguyên liệu, Tổng công ty đề nghị Chính phủ chỉ đạo Long An bố trí 7.000 - 10.000 ha đất để trồng đay và xây dựng vùng sản xuất giống chuyên canh làm giảm giá thành của cây đay nguyên liệu. Đồng thời, cho phép thay thế dây chuyền sản xuất hiện tại sang dây chuyền sản xuất bột giấy từ cây gỗ keo và bạch đàn.

Để tăng lượng tiêu thụ, Tổng công ty Giấy Việt Nam đề nghị Chính phủ cho phép được xuất khẩu trả nợ thay (7 tháng đầu năm 2012, Tổng công ty đã xuất khẩu 3.295 tấn giấy trả nợ thay cho Chính phủ 4 triệu USD). Đồng thời, đề nghị Bộ Công Thương có cơ chế kiểm soát để chống gian lận thương mại, hàng nhái, hàng giả, cho miễn giảm thuế VAT trong 6 tháng cuối năm cho các loại giấy sản xuất trong nước. Cho phép Công ty mẹ thuộc Tổng công ty Giấy được giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiêp năm 2012 vì đây là doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động chế biến lâm sản, có sản phẩm giấy và bột giấy được chế biến từ cây nguyên liệu gỗ. Đề nghị Bộ Công Thương tạo điều kiện cho Tổng công ty Giấy trong việc xúc tiến thương mại xuất khẩu, tìm kiếm và cung cấp thông tin về nguồn khách hàng xuất khẩu.

Được biết, tại buổi làm việc nhằm tháo gỡ khó khăn cho Tổng công ty giấy ngày 14/8 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng khẳng định: để góp phần giảm tồn kho, đồng thời phát động mạnh mẽ hơn nữa cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, Bộ sẽ tổ chức ký giao ước giữa các đơn vị nhằm đẩy mạnh tiêu dùng sản phẩm của các doanh nghiệp trong ngành. Nếu sản phẩm đầu ra của doanh nghiệp này là đầu vào của doanh nghiệp kia thì bắt buộc các doanh nghiệp trong ngành phải ưu tiên sử dụng.